Klor (kimyasal simgesi Cl; atom numarası 17), yeşilimsi san renkli, pis kokulu, zehirli ve solunum için tehlikeli bir gazdır. Adını, yunanca «yeşil Klor gazı, ilk olarak 1774'te, manganez dioksidi hidroklorik asitle tepkimeye sokan Scheele tarafından elde edildi. Ama element olarak kabul edilmesi, 1810'u (DAVY'nin gazı ayrıştıramaması sonucu) buldu.
Klor, tipik bir ametal olmasına karşılık, doğada serbest olarak bulunmayacak kadar etkin bir elementtir. Yalnızca öteki elementlerle birleşmiş halde bulunur. HALOJEN'lerin bir üyesi olarak, PERYODİK ÇİZELGE'de onlarla birlikte, yedinci grupta bulunur. Bu grubun öteki üyeleri, flüor, brom ve iyottur.
Klor gazı, birçok elementle doğrudan birleşerek, klorürleri oluşturur. Karbon, azot, oksijen ve asal gazlar bu elementlerin dışında kalır. Klorürlerde ortaya çıkan bağlar (Bk. BAĞ, KİMYASAL) ya billursu ve çözünür bir tuz olan sodyum klorürde (NaCl) olduğu gibi elektrovalent (iyonsu) ya da uçucu bir sıvı olan fosfor triklorür (PCU) de olduğu gibi kovalenttir.
Bulunuşu ve kullanım alanları: Deniz suyunun her cm'ünde 365 mgr sodyum klorür (sofra tuzu) vardır. Ama klorun ana kaynağı, kaya tuzunun denizd'en uzak tortularıdır. Klor içeren öteki mineraller, karnalit (KCl. MgClı,potasyum ve magnezyumun çift klorurü) ve doğal gümüş klorürdür (AgCl).
Ticari olarak klor, sodyum hidroksit üretiminin bir yan ürünü olarak toplanır. Buradan derişikleştirilmiş deniz suyu, ELEKTROLİZ'le ayrıştırılır.
Klorun endüstride ve günlük yaşamda kullanımı, etkin yükseltgeme özellikleri taşımasından kaynaklanır. Klorun sudaki çözeltisiyle (sıvılaştırılmış klor gazı ya da ağartma tozu), AĞARTMA yoluyla, kumaşların rengi açılır. Klor, mikrop öldürücü olarak da kullanılır.
Bileşikleri: Klor, hidrojenle birleşerek, keskin kokulu hidrojen klorür gazını (HCl) oluşturur. Bu gaz suda çözünerek, hidroklorik asidi ortaya çıkarır. Hidroklorik asit, endüstride yaygın olarak kullanılan kuvvetli bir asittir. İnsan midesinde de bulunur ve sindirime yardımcı olur.
Klor, bir metalle birleştiğinde, genellikle klor iyonu (C7—) içeren bir klorür oluşur. Bu bileşikler kararlıdır. Sodyum, klorür (sofra tuzu), bedenin hücreler arası sıvısında çözünmüş olarak bulunur. Bu tuzun bedende değişmez bir derişiklikte bulunması, hücre içi ve hücre dışı sıvıların geçişme (osmoz) dengesi bakımından büyük önem taşır (geçişme, sıvıların zarlar arasından sızmasıyla ilgili bir olaydır).
Klor içeren organik moleküllerden, çeşitli biçimlerde yararlanılır. Trikloretilen ) ve perkloretilen KURU TEMİZLEME'cilikte çözücü olarak kullanılır. Buzdolaplarında kullanılan soğutucu gazların bir grubunu oluşturan freonlar, diflüoroklorometan gibi, karışık organik klorür ve flüorürlerdir. Kloroform (CHCU), bir süre uyuşturucu olarak kullanılmış, ama günümüzde yerini daha tehlikesiz uyuşturuculara bırakmış bir maddedir.
Savaş gazları: Son derece zehirli olan klor gazı. Birinci Dünya savaşında kullanılan ilk zehirli gazdır. Bu savaşta daha sonra fosgen (karbonil klorür, COCU) ve iperit (diklorodietil sülfür) kullanılmıştır. Ayaklanmaların denetim altına alınmasında daha hafif gazlar kullanılır. Bunlara örnek olarak, göz yaşartıcı gazlardan biri olan, kloroasetofenonverilebilir.
Oksi asitleri: Klor gazı suda çözünür, sonra suyla tepkiyerek, bir denge içinde hidroklorik asit (HCl) ile hipoklorit asidin (HOCl, çok zayıf bir asit) karışımını ortaya çıkarır. Hipoklorit asit çözeltisi, çok güçlü bir yükseltgendir; çünkü asit, bozunarak, oksijen açığa çıkarır. Bu asit zayıf olduğu için, tuzları suyla kolayca tepkimeye girme özelliği taşır. Dolayısıyle, hazırlanmaları ve arı halde elde edilmeleri zordur. Kireç kaymağı, kalsiyum hipoklorit içeren kalsiyum tuzlarının karmaşık bir karışımıdır. Sodyum hipoklorit. güçlü bir temizleyici ve mikrop öldürücü olarak kullanılır.
Sodyum klorürün sıcak bir çözeltisi elektroliz edilirse, açığa çıkan klor, aynı süreçte oluşan sodyum hidroksitle tepkimeye girerek, önce hipoklorit asit, sonra da sodyum klorat (NaClOt) oluşturur. Bu tuzun seyreltik çözeltisi, etkili bir zararlı ot öldürücüdür. Potasyum klorat, kolaylıkla oksijen açığa çıkardığı için, bazen havai fişekler ve kibrit üretiminde kullanılır. Aynı zamanda, ağız yaralarını tedavi etmek için kullanılan bazı pastillerin bileşenlerinden biridir.
En yüksek klorlu oksi asit (en çok oksijen içeren), en kuvvetli asitlerden biri olan perklorik asittir (HCIOJ, Perklorik asit tuzları, etkili yükseltgenlerdir; ama kloratlara göre hem daha kararlıdırlar, hem de elde edilmeleri daha kolaydır. Bu yüzden, havai fişeklerde ve patlayıcı maddelerin üretiminde sık sık kloratların yerini alırlar. Perkloratların organik maddelerle karıştırılmasını gerektiren uygulamalar, bu karışımın patlayıcı olması nedeniyle çok tehlikelidir.
Oksitleri: Klorun birçok oksiti vardır. Klor monoksit ve klor dioksit, klor gibi birer gazdır; klor trioksit ve klor heptoksit ise, sıvıdırlar. Bunların tümü son derece tepkin ve kararsız olduğundan, çarpılma ya da ısınma durumunda, şiddetle patlama eğilimi gösterirler.


Kaynak:4-5.cilt

__________________
[CENTER][URL="http://www.nevart.net/"][IMG]http://www.nuveforum.net/galeri/data/500/2602.jpg[/img][/url]
Güzel Sanatlar Fakültesi/Lisesi Yetenek Sınavlarına Hazırlık Kursu
Resim Yağlı Boya Hobi Kursu
Hızlı ve Etkili Okuma Kursu
Çocuklar için Hızlı Okuma Kursu
Çocuklar için Resim Kursu
Diksiyon Kursu
Nefes Teknikleri Kursu
Kişisel Gelişim Kursları[/CENTER]

#sadece remşit#