PESTÝL
Malzemeler : Taze dut, toz þeker, bal, süt, un, ceviziçi, fýndýk içi, fýstýkiçi
Yapýlýþý : Dutlar büyük bir kazan içerisinde kaynatýlýr. Daha sonra posasý süzülerek suyu çýkarýlýr. Cevizler kýrýlýp içleri ayýklanýr, dövmeç yapýlýr ya da ceviz içi býçaklarla küçük olarak hazýrlanýr. Ceviz yerine fýndýk içi de kullanýlabilir.
Ocak yakýlarak kazana su konulur. Baþka bir kazana þýra da denilen su konulduktan sonra, daha önceden hazýrlanan un, þýra ile karýþtýrýlýr. Bu karýþým bir tokaç yardýmýyla yapýlýr. Devamlý olarak karýþtýrýlan bulamaca süt veya bal eklenerek karýþtýrýlmaya devam edilir. Bu karýþtýrma iþlemine belli bir kývama gelinceye kadar devam edilir.
Pestil herlesinin en iyi þekilde olmasý için bu karýþýmýn dibine tutmamasý gerekir. Hazýrlanan herle serilmeye hazýr hale gelir. Pestil bol güneþ alan düz bir alana hazýrlanan bez (veya bezler) üzerine dökülüp, daha önceden hazýrlanmýþ olan ceviz ve ya fýndýk içleri de eklenerek þimþir ya da el kevgiri yardýmý ile ince ince yayýlýr. Bu iþleme herle bitinceye kadar devam edilir. Yayma iþlemi bitirildikten sonra pestilin kurumasý beklenir. Bez üzerinde kuruyan pestil bir gün sonra bezlerden çekilme iþlemi ile devam eder. Çekilme iþlemi; çekilecek olan bez ters yüz edilerek temiz bir bez üzerine yayýlýr. Suyla ýslatýlan bir parça ile ters çevrilmiþ pestil bezi ýslatýlýr. Islatma iþlemi bitince bezin pestil serilmiþ yüzü çevrilir. Bez ýslatýlmýþ olduðu için el yardýmýyla pestil ve bez birbirinden kolayca ayrýlýr. Bezden ayrýlan pestil güneþli bir alana serilerek hafifçe kurumaya býrakýlýr. Pestiller çýtýr çýtýr halde iken toplanýr ve katlanýr. Pestil uzun kýþ aylarýnda, komþu sohbetlerinde ikram edilmek, hediye edilmek için tenekelere basýlarak saklanýr.
SALÇA
Domates Tek yýllýk bir bitkidir. yaklaþýk 1900 yýllarýnda Adana’da yetiþtirilmeye baþlanmýþtýr.Anavataný Peru dur.Ucuz ve bol vitamin kaynaðý olan domates besleyici ve lezzetli özelliðinden dolayý dünyanýn birçok ülkesinde en çok üretilen sebzelerdendir. Turfanda olarak yetiþtirilebilmesi nedeni ile her mevsimde tüketilebilmektedir. Ýçinde A, B1, B2, C, K vitaminleri, niacin, protein, yað, karbonhidrat, potasyum, kalsiyum ve demir bulunur. Taze olarak yenildiði gibi salça, domates suyu, konserve turþu, reçel, ketçap, þeklinde de tüketilmektedir. 5-6 kg domatesten yaklaþýk 1 kg salça elde edilebilir.
PEKMEZ
1. dut, üzüm, incir gibi meyvelerin kaynatýlmasý sayesinde elde edilen reçelimsi, marmelatýmsý, neticede kayganýmsý yiyecek
2. kaynatýlýp içine bir miktar karabiber serpiþtirildiðinde öksürüðe birebir iyi gelen dut,incir,üzüm gibi meyvelerin kaynatýlmasý sonucunda elde edilen son derece faydalý boza kývamýnda,sabah kahvaltýlarýnda ekmeðin üzerine sürülüp yiyebilecek kadar lezzetli marmelat gibi bir gýda.
3. Pekmez,Yaygýn olarak üzüm veya dutun ezilerek kaynatýlmasý ile üretilir. Yoðun ve tatlýdýr. Genelde tahinle birlikte yenir. Üzümden yapýlan pekmez tatlý olmasýna karþýlýk, dut pekmezi biraz acýmsý olur. Zira üretim esnasýnda dut pekmezinin daha fazla kaynatýlmaktadýr. Pekmez yapýmý için meyvalar el tokmaklarý ya da çaðdaþ araçlarla ezilir ve kaynatýlýr. Ekþiliðini alsýn ve berraklaþtýrsýn diye içine "marýn" denen ak toprak bire onbeþ oranýnda katýlýr. Tadýný buruklaþtýracaðý ya da rengini karartacaðý düþüncesiyle pekmez metal kaplara konmaz, galvenizli, tahta ya da toprak kaplarda saklanýr. Zile pekmezi meþhurdur.

gerçekten tam aradýðým þeydi teþekkürler siteniz çok güzel arkadaþlarýma uyarýcam ve siteye üye olmak istiyorum

Konserve, turþu, salça kýþ hazýrlýðý

Mevsim sebzeleriyle hazýrlanan çeþitli konserve,turþu ve salçalar mutfaklardaki yerini alýr.Tadýna doyamadýðýmýz yaz lezzetlerini kýþ aylarýna saklamak istiyorsanýz dilediðiniz sebzelerle çeþitli konserve çeþitli konserve,turþu ve salçalar hazýrlayabilirsiniz.Ev yapýmý turþunun da salçanýn da lezzeti bir baþka oluyor...


Domates salçasý


Malzemeler
5 kg etli domates
5 tatlý kaþýðý tuz

Hazýrlanýþý:
* Domatesleri yýkayýp iri iri doðrayýn. Geniþ bir tencereye alýp orta ateþte ara sýra karýþtýrarak kendi suyuyla piþirin. Ýyice yumuþadýktan sonra süzgeçten geçirin.

* Elde ettiðiniz domates püresini yayvan bir kaba alýp kýsýk ateþte koyulaþýncaya kadar devamlý karýþtýrarak piþirin. Tuz ekleyip tekrar karýþtýrýn ve ateþten alýn.

* Salçayý cam kavanozlara üstten 2 parmak boþluk býrakacak þekilde paylaþtýrýn. Kapaklarýný sýkýca kapatýp kaynar suda pastörize edin. (1 kiloluk kavanozlarý 20 dakika, yarým kiloluk kavanozlarý 15 dakika kaynatýn.)

* Hazýrlanan salça açýldýktan sonra kýsa sürede tüketilmezse bozulur. Bu nedenle salçayý küçük kavanozlara doldurmanýzda yarar var.
Öneri

Salça yapacaðýnýz zaman Çanakkale domatesi veya Bursa domatesi türlerini tercih edin. Çünkü bu tür domatesler etli olduðundan salça yapýmýna daha uygundur.

Türlü konservesi

Malzemeler:

1 kg patlýcan
Yarým kg bamya
Yarým kg taze fasulye
1 kg kabak
Yarým kg sivri biber
1 kg domates
1 çorba kaþýðý tuz

Hazýrlanýþý
* Sebzeleri yýkayýp kurulayýn. Bamyalarýn sap kýsýmlarýný kesip fýrýn tepsisine yayýn. Sýcak fýrýnda birkaç dakika kurutun. Kaynar suda 7-8 dakika kadar haþlayýp suyunu süzün.

* Patlýcanlarý alacalý soyup iri küpler halinde doðrayýn. Acýsýný çýkarmak için tuzlu suda bekletin. Kabaklarý temizleyip küp þeklinde doðrayýn. Biberleri ve taze fasulyeleri ayýklayýp ikiye veya üçe kesin.

* Hazýrladýðýnýz sebzeleri ayrý kaplarda diri kývamda haþlayýp süzün. Domatesleri dilimleyin. Sebzeleri kavanozlara deðiþimli olarak yerleþtirin. Bir kaþýk tuz ekleyip bir parmak boþluk kalýncaya kadar kaynar suyla doldurun. Havasýný çýkardýktan sonra kapaðýný sýkýca kapatýn.

* Kavanozlarý sterilize etmek için; büyük bir tencerenin dibini kalýn bir bezle kaplayýn ve kavanozlarý birbirine deðmeyecek þekilde yerleþtirin. Kavanozlarýn üzerine çýkacak kadar su doldurup 25-30 dakika kaynatýn. Ilýnýncaya kadar bekletin. Kavanozlarý tencereden alýp aralýklý olarak kuru bez üzerine dizin. Kapaklarýný kontrol edip serin ve rutubetsiz bir yerde saklayýn.

Kolaylýk

Konserve yaparken kavanozlarý sterilize etmek için, kotoklava adý verilen özel bir sterilize tenceresi de kullanabilirsiniz.

Karýþýk turþu

Malzemeler

Yarým kg havuç
Hazýrlanýþý</SPAN>
* Havuçlarý temizleyip halka halka dilimleyin. Sivri biberleri yýkayýp uçlarýndan biraz kesin. Salatalýklarý kalýn halkalar halinde doðrayýn. Taze fasulyeleri yýkayýp ayýklayýn ve 2-3 parçaya kesin. Sarýmsak diþlerini ayýklayýn. Turþuyu yapacaðýnýz kavanozu dolduracak kadar suda tuzu eritin.

* Hazýrladýðýnýz sebzeleri kavanoza deðiþimli olarak yerleþtirin. Aralarýna sarýmsak diþleri ve defne yapraklarýný ekleyin. Tuzlu suyu kavanoza boþaltýp kapaðýný sýkýca kapatýn. Kuru ve serin bir yerde 15 gün bekletin. Sebze Seçerken

Turþu yapacaðýnýz sebzeleri seçerken sert, taze, kabuklarýnýn parlak görünümlü ve zedelenmemiþ olmasýna özen gösterin. Sebzeler ne kadar taze ve diri olursa turþunun dayanma süresi de o kadar artar. Mutlaka turþuluk tuz olarak iri kaya tuzunu kullanýn. Çünkü rafine tuz turþunun kýsa zamanda yumuþamasýna neden olur.


Konserve, turþu, salça kýþ hazýrlýðý

Salça Yapýmý

DOMATES EKÞÝSÝ (SALÇASI) YAPIMI
1. Yapýlýþý: Domatesler doðranýr, üzerine tuz serpilir. Bir iki saat böyle kaldýktan sonra kemiste el ile bastýrýlarak ezilir, suyu alýnýr. Posasý atýlýr. Suyu süzülür ve derince leðenlere konularak güneþte olgunlaþýp, koyulaþýncaya kadar günde bir iki defa karýþtýrýlarak 2-3 gün bekletilir. Sonra tuz serpilerek bidonlara yerleþtirilir. Yemeklere tat ve renk katmasý için kullanýlýr.
2. Yapýlýþý : Olgunlaþmýþ domatesler doðranýr ve ocaktaki don kazanýna konularak kaynatýlýr. Sonra soðumasý beklenir. Daha sonra kemiste ezilerek süzülür, kaplara konulur ve güneþte koyulaþmaya býrakýlýr. 5-6 gün bekletilir, tuzlanýr ve bir kaba konulur.
BÝBER EKÞÝSÝ
Kýrmýzý rengi almýþ biberler, çekirdeðinden temizlenir, saplarý ayýklanýr. Et kýyma makinasýnda çekilir. Kemisten süzülür. Süzülen kývam, dam üzerinde kaplara bölünür. 3-4 gün sonra koyulaþýnca, tuz serpilerek bidonlara yerleþtirilir.
ERÝK EKÞÝSÝ
Aþ erik, ekþi erik, mardik erikten yapýlýr. Erikler kazanda kaynatýlýr. Çok kaynatýlýrsa acýsýný verir. Kaynadýktan sonra torbalara konularak süzdürülür. Bu þýra tekrar kazanda kaynatýlýr. Damda kaplara bölünür, gündelik olarak yüzünün tozu alýnýr. Koyu kývama geldiðinde kaplara konulur.
ÞÝLLAN (KUÞBURNU MARMELATI) SALÇASI
Toplanan kuþburnu temizlenir. Az bir suyla ocakta kaynatýlýr. Haþlanan kuþburnu (kemiste) elekte ovalanarak süzülür. Elek altýna konan kapta biriken kuþburnunun suyu tekrar ocakta kaynatýlýr. Kaynarken kuþburnunun içindeki ince kýllar üzerine gelir buna kef denir. Bu, kepçeyle alýnýr. Kaynayan kuþburnu geniþ kaplara konularak kaldýrýlýr. Kýþýn yemeklerin yanýnda suyla özenerek içilir. Basura iyi geldiði için sade yenilir. Ekþili köftenin, sulu köftenin içine de konulur.
MERMERÝK ERÝÐÝ EKÞÝSÝ
Ufak, ekþi erikten yapýlýr. Erikler kaynatýlarak güneþte kurutulur. Turþuya konulduðu gibi, kýþýn, köftelere de tat katmasý bakýmýndan konulur.
Salçasý (ekþisi) þöyle yapýlýr: Erikler yýkanýr, kazanda bir aðýz kaynatýlýr. Sonra buradan alýnarak bez torbaya konulup, ezilir ve süzdürülmesi yapýlýr. Süzülen þýrasý kaplara konularak güneþte koyulaþýncaya kadar bekletilir. Koyulaþan ekþi, bidonlara alýnýr. Kýþýn yemeklere ekþi tat vermesi için kullanýlýr.

..:: T.C. KÃœLTÃœR VE TURÄ°ZM BAKANLIÄžI ::..

Urfa ev biber salça yapýmý
Ýlk olarak ellerinizi yýkayýn ve acýlý bir sos yapmaya hazýrolun.

Eðer evinizde ev salçasý varsa onu yoksa normal salçayý bir kaba koyun ve salçanýn aðýrlýðýnýn 2/3 'ü kadar acý biber koyun (1/2 de olur).
Ve 15-20 dakika onu evire çevire ovunn
Eðer çok kuruysa çok çok az bir su koyun ve bitti.Bunu 1-2 gün buzdolabýnda bekletiyorsunuz.

Ýþte hazýrrr
Yararlarý : Kansere ve mide hastalýklarýna iyi gelir

TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATÝFLERDE MEYVE VE SEBZE
DEÐERLENDÝRÝLMESÝ PROJESÝ
Meyve ve sebzeler tarým ürünleri arasýnda fiziki ve
kimyasal yapýsý bakýmýndan en kolay bozulanlardýr.
Bu nedenle meyve ve sebzeler kýsa sürede tüketilmeli ya
da dayanýklý hale getirilmelidir.
Bu dersimizde meyve ve sebze üretimi ile
deðerlendirilmesinin çiftçilerin Tarýmsal Amaçlý
Kooperatifler aracýlýðýyla yapmasýnýn ne faydalar
saðlayacaðýný göreceðiz.
MEYVE VE SEBZE DEÐERLENDÝRME YÖNTEMLERÝ
Meyve ve sebze deðerlendirmede baþlýca yöntemler
þunlardýr:
1- Taze halde depolarda saklama
2- Kurutma
3- Konserve yapma
4- Þekerle dayandýrma
5- Turþu yapýmý
6- Salça yapýmý
Her bir meyve-sebze deðerlendirme yöntemi için deðiþik
teknolojiler gerekir.
1- Taze halde depolarda saklama:
Bu yöntemde taze olarak saklanacak meyvelerin bulunduðu
ortamýn ýsýsý, madde içindeki fizyolojik olaylarý
yavaþlatacak dereceye getirilir.
Meyve ve sebzelerde bulunan su düþük ýsýlarda bile
uçarak buruþma, pörsüme ve þekil bozukluklarýna neden
olur. Ortamýn neminin %85-90 civarýnda olmasý bu durumu
önler.
Bu amaçla soðuk hava depolarý denilen tesisler
oluþturulur. Bu tesislerde ýsý ve nem düzeyleri
istenilen düzeyde tutulduðu ve küf mantarlarýnýn
faaliyetleri önlediði için gýdalar uzun süre
saklanabilirler.
2- Kurutma:
Mikroplar kendilerine gerekli suyu bulduklarýnda
çalýþamayacaklarýndan kurutulan meyve ve sebzeler uzun
süre saklanabilirler.
Ticari olarak sebze kurutma yaygýn deðildir. Ancak
meyveler, özellikle üzüm, erik, incir. dut, elma yaygýn
olarak kurutulur.
Kurutma iki þekilde olabilir.
- Güneþe serilerek
- Isýtýlmýþ odalarda, sýcak hava verilerek
Ayrýca kurutmada rengi açmak ve kuru meyvelerin sonradan
esmerleþmesini önlemek için kükürtlemek gerekir.
3- Konserve Yapma:
Konserve yapýmý kapalý kapta meyve ve sebzede bulunan
mikroorganizmalarý sýcakta etkisiz hale getirme ve kaba
girmesini önleme iþidir.
Þekil 2. Konserve yapýmý.
Konserve kutusu olarak en çok teneke ve cam kullanýlýr.
Isýtma; meyve konserveleri, meyve þýralarý, domateste
100°C nin altýnda, pastörize sebzelerde 100°C nin
üstünde olup sterilize adýný alýr.
4- Þekerle Dayandýrma:
Meyveler reçel, marmelat, pekmez, þurup ve pelte olarak
deðerlendirilebilirler.
Bu yöntemin esasý küf mantarlarýn havasýz, mayalarýnda
%68 den yüksek þekerli yerlerde çalýþamamalarýna
dayanýr.
5- Turþu yapýmý
Turþu; sebze ve meyvelerin tuzu %10 un altýnda olmayan
salamuralarda süt asidi bakterileri yardýmýyla
ekþitilmesidir.
Turþu yapýmý ekonomik önemi olan ve pazarý giderek
büyüyen bir üretim faaliyetidir.
6- Salça Yapýmý:
Domates salçasý her mevsim aranýlan bir yerel
malzemedir.
Domates salçasýna benzeyen ancak terkibi ve kullanýþý
ayrý olan Ketçapýn yapýmý da yöntem olarak benzerdir.
Ketçapýn esas maddesi domates þýrasý ya da salçasýdýr.
Ýçine þeker, tuz sirke, karbonat ve aroma maddeleri
konularak tat verilmiþ ve dayanmasý kolaylaþtýrýlmýþtýr.
Þekil 3. Salça yapýmý için domates alýmý.
MEYVE SEBZE DEÐERLENDÝRME PROJELERÝ
Meyve sebze üreticileri Tarýmsal Kalkýnma Kooperatifleri
aracýlýðýyla bir.araya gelerek tek baþlarýna
yapamayacaklarý yukarýda anlatýlan ürün deðerlendirme
tesisleri oluþturulabilirler. Böylece ürünleri iþlenmiþ
olarak pazara sunabilirler.
Þekil 4. Meyve sebze deðerlendirmek üzere kurulmuþ bir
kooperatif.
Sebze ve meyve üreticilerinin saðlayacaðý diðer faydalar
þöyle sýralanabilir.
- Ürün temin edilmesi
- Toplanmasý
- Sýnýflandýrýlmasý standartlaþtýrýlmasý
- Ambalajlanmasý
- Depolanmasý
- Muhafazasý
- Kalite kontrol
- Fiyat tespiti
- Satýþý gibi hizmetler

Bahce BAHÇE

Salça Özellikle domatesin ve olgunlaþmýþ kýrmýzý biberin çeþitli metodlarla koyulaþtýrýlmýþ özü. Yemeklere lezzet ve kývam vermek, yemeklerin gýda deðerini arttýrmak için kullanýlýr. Salça yapýmýnda kullanýlacak domates, ince kabuklu, etli, oldukça kýrmýzý, olgun olmalýdýr. Domates suyu asidik olduðundan bakýr ve demire tesir ederek zehirlenmeye sebep olur. Bu bakýmdan salça yapýmýnda bu hususa dikkat edilmelidir. Salça güneþte ve kaynatarak yapýlmaktadýr. Güneþte salça yapýmý: Olgun d ...


Salça Özellikle domatesin ve olgunlaþmýþ kýrmýzý biberin çeþitli metodlarla koyulaþtýrýlmýþ özü. Yemeklere lezzet ve kývam vermek, yemeklerin gýda deðerini arttýrmak için kullanýlýr. Salça yapýmýnda kullanýlacak domates, ince kabuklu, etli, oldukça kýrmýzý, olgun olmalýdýr. Domates suyu asidik olduðundan bakýr ve demire tesir ederek zehirlenmeye sebep olur. Bu bakýmdan salça yapýmýnda bu hususa dikkat edilmelidir. Salça güneþte ve kaynatarak yapýlmaktadýr.

Güneþte salça yapýmý: Olgun domatesler yýkanýr. Dilimlenir, hafifçe tuzlanýp küp ve fýçýlara doldurularak, üzerleri örtülür. Arada sýrada karýþtýrýlarak bir iki gün bu halde býrakýlýr. Kevgirden geçirilerek kabuk ve çekirdeklerinden ayrýlýr. Süzülmüþ domates ezmesi, geniþ tepsilere dökülerek üzerine bir tülbent örtülür. Ara sýra tahta kaþýkla karýþtýrýlýr. Tuz katýlýr ve güneþte iyice koyulaþtýktan sonra çömleklere veya cam kavanozlara doldurulur.

Kaynatarak salça yapýmý: Suyu sýzdýrýlan domates ezmesi, kalaylý kazanlara konur. Ateþte piþirilerek yoðurt kývamýna gelinceye kadar piþirmeye devam edilir. Tahta kaþýkla devamlý karýþtýrýlýr. Hazýrlanan salça, saklanacaðý kaplara konur. Üzerine zeytinyaðý dökülür. Böylece küf zararýndan korunmuþ olur.

Anlatýlan salça yapma usulleri ananevi salça yapma usulleridir. Günümüzde, modern fabrikalarda vakum kazanlarýnda, el deðmeden salça yapýlmaktadýr. Yýkanýp doðranan domatesler, sýcak veya soðuk parçalanmaya tabi tutulurlar. Bu emzimatik bir parçalanma hadisesi olup, domates kabuklarýndaki renk maddelerinin salçaya sirayeti saðlanýr. Enzimatik parçalanmasý tamamlanmýþ domates ezmesi, palperlerden geçirilerek bir nevi öðütmeye tabi tutulur. Kabuk ve çekirdekleri ayrýlarak vakum kazanlarýna verilir. Vakum kazanlarýnda, yüksek basýnç altýnda, düþük sýcaklýkta, kýsa zamanda istenen yoðunlukta salça elde etmek mümkün olur.

Salça, double ve triple olarak elde edilir. Bunlar kullanýlma gayelerine göre ayarlanmýþ salça konsantrasyonlarýdýr. Sanayi tipi salçalar, genellikle tuzsuz olup hermetikli kaplarda saklanýr.

Salçaya çeþitli baharat, tuz, þeker, yumurta katýlmak suretiyle soslar yapýlmaktadýr. Soslar, salata ve bazý yemeklerin süslenmesinde kullanýldýðý gibi ekmeðe sürerek de yenebilir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Salça nasýl yapýlýr
Her gün evlerimizde kullandýðýmýz salçanýn yapýmý temelde oldukça kolaydýr. Genel olarak biber ve domates salçasý kullanýldýðý için ikisini ayrý ayrý inceleyelim.

Biber Salçasý Nasýl Yapýlýr?
Her þeyden önce salçanýn tarifi yapýlacak miktarla birlikte biraz deðiþkenlik gösterir. Yani yemeklerin biber salçasý ile yendiði yörelerde çok miktarda salça yapýlýr bu durumda biraz daha standart bir iþlem uygulanýr. Az miktarda bazý yemeklerde kullanmak için mutfakta biber salçasý yapmak istiyorsak, biraz daha esnek olabiliriz. Tarife geçelim.
Öncelikle salçalýk kýrmýzý biber alýnýr. Biberler acý olursa salça da acý olur. Biberler yýkanýr, içleri temizlenir ardýndan kýyma makinasýnda çekilir (Eðer az miktarda yapýlýyorsa, biberler az-10 dk falan- bir süre kývama gelmesi için kaynatýlýr sonra mutfak robotunda çekilir). Daha sonra çekilmiþ biber tuzlanýr (tuz salçanýn uzun süre dayanmasýný saðlar) ve olabildiðince geniþ bir yüzeye serilerek güneþ altýnda kurutulur. Bu sýrada kendi kendine sulanýr bunda sýkýntý yoktur. Arada sýrada karýþtýrýlýr. Salçanýn miktarýna göre bir kaç gün bekletildikten sonra, salça kendini toplar, suyunu çeker ve rengi koyulaþýr. Ama henüz hazýr deðildir, bir kez daha çekilir böylece daha incelmiþ olur. Artýk kavanozlara doldurarak dolapta muhafaza edebiliriz. Eðer az miktarda yapýlýyorsa ilk defa çekildikten sonra bir süre (kaynamayacak þekilde) piþirerek güneþ altýna koyabiliriz. Böylece daha çabuk kurur ve ayrýca ikinci kez çekmemiz gerekmez.

Domates Salçasý Nasýl Yapýlýr?
Aslýnda domates salçasý yapýmý da biber salçasý yapýmýna oldukça benzemektedir. Hemen hemen ayný yöntemle yapýlabilir. Ama daha genel kullanýlan yöntem, salçalýk domatesi (haliyle olgun ve dolgun olmalý) yýkayýp soyuyoruz. Ardýndan, küp þeklinde doðruyoruz. Daha sonra bunu bir kazana atýp bir süre kendi suyuyla piþiriyoruz. Bu sýrada bol bol karýþtýrýyoruz. Ýyice kývama geldikten sonra suyunu süzüyoruz. Þimdi elimizdeki püre kývamýndaki salça öncesi yapýyý güneþe serip kurutabiliriz. Ancak uðraþmak istemez iseniz tuzlayýp tekrar tencerede, kýsýk ateþte, koyulaþýp kendini toparlayana kadar piþirebilirsiniz. Bu noktada kývama gelmesi için, çok az miktarda bayat ekmek kýrýntýlara atabilirsiniz. Kývama geldikten sonra cam kavanozlara koyup dolapta muhafaza edebilirsiniz.
Afiyet olsun.


kaynak

+ YouTube Video

pekmez yapýmý
pekmez nasýl yapýlýr nelerden yapýlýr
Pekmez üzüm, incir veya dut gibi tatlý meyvelerin ezilerek kaynatýlmasý ile üretilen, Türkler'e özgü, yoðun ve tatlý bir þuruptur.
Üzümden yapýlan pekmez tatlý olmasýna karþýlýk, dut pekmezi biraz acýmsý olur. Üzümden yapýlan Elazýð, Nevþehir ve Zile pekmezi meþhurdur.



Pekmezlik üzümler, çiðneme, havan ve pres gibi çeþitli þekillerde sýkýlýr ve üzümlerin sularý elde edilir. Ekþi olan bu þýra 50-60 derecede 10-15 dakika kaynatýlýp içine pekmez topraðý eklenir. Beyaz renkli olan bu toprak üzümler daha ezilmeden iþleme dahil edilmelidir. Bu iþleme kestirme adý verilir. Toprak katma iþlemiyle þýranýn durulmasý, çökelti oluþturmasý ve üzümden gelen ekþiliðin alýnmasý saðlanýr. Toprak katýlmayan pekez ekþi ve bulanýk görünümlü olur. Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý 100 kg üzüm þýrasýna 1-5 kg pekmez topraðý katýlmasýný öngörmektedir. Pekmez kaynatýlýrken oluþan köpüklerin alýnmasý berrak görünümlü pekmez elde etmeyi saðlar. Bu þekilde daha lezzetli bir pekmez elde edilmiþ olur. Kestirilen þýra dinlendirme kaplarýnda en az 4-5 saat bekletilir. Bu dinlenme sýrasýnda kabýn dibine eklenen toprak ve üzüm þýrasýnýn içindeki belli parçacýklarýn oluþturduðu tortu çöker. Þýranýn üstte kalan berrak kýsmý tortudan ayrýlýr, tortu atýlýr. Ayrýlan berrak þýra kaynatma kazanlarýna aktarýlýr.
Pekmeze koyu rengini ve kývamýný veren iþlem kaynatmadýr. Kaynatma iþlemi sýrasýnda kestirilen þýranýn içindeki þekerler karamelize olup kararýr. Suyun kaynama süresince azalmasýyla karýþým koyu bir kývam alýr. Pekmez kaynatýlýrken þýra bir seferde kaynatýlarak pekmez haline gelmelidir. Þýra kaynatýldýðýnda kaptaki eksilme yeni þýra ile doldurulmamalýdýr. Bu pekmezi kalitesini bozar. Karýþýmýn göz göz kaynamasý ve pekmez kokusu yaymasý pekmezin kývama geldiðinin göstergesidir.Kaynatma üstü açýk geniþ kaplarda yapýldýðý gibi, vakumlu ortamda daha düþük ýsýlarda açýk renkli pekmez üretilebilir.
Yapýmý anlatýlan bu ürün türüne "tatlý cývýk pekmez" denir. "Günbalý" denen pekmez türü þýranýn geniþ kaplarda, güneþ altýnda suyunun uçurulmasýyla elde edilir.
"Katý pekmez" tatlý cývýk pekmeze maya katýlarak, hava emdirilip aðartýlmýþ pekmezdir. Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý 25 kg pekmez için 5 yumurta aký, 500 g pudra þekeri ve 500 g eski pekmezden oluþan bir maya önermiþtir. Maya eklenip sürekli karýþtýrýlan pekmez bir gün bekletilir, ertesi gün tekrar iyice karýþtýrýlýr ve paketlenir.

Besin deðerleri

Pekmezin besin deðeleri, yapýldýðý meyveye göre deðiþkenlik göstermekle birlikte, karbonhidrat içeriði dolayýsýyla (1,276kJ / 305 kcal) iyi bir enerji kaynaðýdýr. B1, B2 vitaminleri ve çeþitli mineral maddeler içerdiðinden iyi bir besin, faydalý bir ilaç olarak bilinir. Ýçermiþ olduðu %80'e yakýn karbonhidratýn tümünün glikoz ve fruktoz halinde olmasý sindirim sisteminde parçalanmaya gerek kalmadan kolayca kana geçmesini saðlar.

Faydalarý

Pekmez, yüksek þeker içeriði nedeniyle iyi bir karbonhidrat ve enerji kaynaðýdýr. Ayrýca, mineralleri yoðun olarak içermektedir. Pekmez özellikle günlük kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum gereksiniminin büyük bir kýsmýný karþýlamaktadýr. Mineral miktarýnýn fazla ve emilim oranlarýnýn yüksek olmasý nedeniyle hamile ve emziklilerin, veremli hastalarýn, iyileþme dönemindeki kiþilerin beslenmesinde yer almasý önerilmektedir.
Pekmezin çok iyi kaynak olduðu besin öðelerinden biri de kromdur. Dokularýn krom içeriði hamilelikte, malnütrisyonda ve yaþla büyük ölçüde azalmaktadýr. Krom, glikoz toleransa faktörünün yapýsýnda bulunur ve insülin kullanýmý ile glikoz metabolizmasýný etkiler. Rafinasyon iþlemi sonucunda gýdalardaki krom miktarýnýn büyük ölçüde azaldýðý göz önüne alýnýrsa pekmezdeki kromun önemi daha da belirginleþmektedir.
Araþtýrmalar pekmezin thiamin, riboflavin ve demir açýsýndan baldan daha zengin olduðunu ortaya koymaktadýr.

Çeþitleri


Üzüm pekmezi

Üzümden elde edilen pekmez türüdür. Vücutta kan yapýmýnda kullanýlmasý, enerji vermesi, iþtah açmasý belirgin özelliklerindendir. Gebelikte bebek geliþimi ve anne adaylarý için çok faydalýdýr. Ayrýca mide, baðýrsak ve böbrekler üzerine olumlu etkielri vardýr. Damar sertliðine iyi gelir ve kan dolaþýmýný kolaylaþtýrýr.

Dut pekmezi

Duttan elde edilen pekmez türüdür. Anemik hastalarca besin olarak alýnmasý çok yararlýdýr. Özellikle mide hastalýklarý, ülsere iyi gelir. Astým ve bronþit hastalýklarýnda, soðuða karþý vücut direncinin arttýrýlmasýnda kullanýlýr. Sporcular için enerji deposudur. Bebeklerin ve çocuklarýn zeka ve bedensel geliþimine yardýmcý olur. Gargara halinde aðýz ve boðaz hastalýklarýnda da etkilidir. Çocuklarda sýklýkla rastlanan pamukçukta da tedavi edici olarak kullanýlýr.

Keçi boynuzu (harnup) pekmezi

Keçi boynuzundan elde edilen pekmez türüdür.Mersin yöresine has bir pekmez türüdür. En faydalý pekmez türlerinden biridir. Nefes darlýðýna karþý oldukça etkilidir (alerjik nefes darlýðý bulunan hastalara keçi boynuzu pekmezi önerilir). Kolestrolün düþürülmesinde, tansiyonundengelenmesinde yardýmcýdýr. Kalbe faydalýdýr, kalp çarpýntýsýný önler. Cinsel gücü ve sperm sayýsýný artýrýr. Vücudu güçlendirip, yeniler. Anemik hastalarda oldukça faydalýdýr. Ayrýca diþleri ve kemikleri güçlendirici etikisi de vardýr. Baðýrsaklarý hareketlendirir. Ýyi beslenmesi gereken çocuklar ve gebeler için oldukça faydalý bir besin kaynaðýdýr. Yüksek oranda içerdiði mineraller (potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum, demir, bakýr, çinko vb.) ve vitaminler sayesinde tansiyon, karaciðer ve akciðer üzerine ve daha baþka birçok dokuda çok yararlý etkileri bulunmaktadýr. Kalsiyum, sodyum ve potasyum içeriði yüksektir. Bu sayede kandaki zehirli maddeleri temizler. Yüksek ham selüloz etkisi ile baðýrsak rahatsýzlýklarýna karþý ve sindirim sistemi üzerine etkilidir. Baðýrsak kurdu, tenya, solucan gibi baðýrsak parazitlerini temizler. Ýçerdiði A , B, B2, B3, D vb. vitaminler dolayýsýyla doðal güç ve besin kaynaðýdýr.

Andýz (ardýç) pekmezi

Andýz aðacýnýn meyvelerinden elde edilen pekmez türüdür. Andýz kozalaklarýndan elde edilen "andýz özü"yle pekmez yapýlýr.Harnup pekmezi gibi buda Mersin ve çevresinde sýk yapýlan bir pekmez türüdür. Bronþit, öksürük, sarýlýk, kaþýntý, egzama, mide bulantýsý, akciðer, karaciðere faydalý bir pekmezdir. Bütün pekmez cinslerinde olduðu gibi kan yapýcýdýr ve enerji verir.

Tüketimi

Pekmez, yoðun tadý dolayýsýyla genellikle tek baþýna tüketilmez. Þifa amaçlý kullanýlýrken ilaç gibi kaþýkla içilebileceði gibi, tahin ile karýþtýrýlarak da sofrada gýda olarak tüketilebilir. Karsambaçda pekmezin üzerine ekilebilecek malzemelerden biridir.